دروازه سنگی: [1] صنعت گردشگری به ویژه گردشگری داخلی، جایگاه خاصی را در اقتصاد کشورها داشته و نقش فعال و موثری را در ارتقای ساختار اقتصادی و اجتماعی کشورها به خصوص کشورهای در حال توسعه دارد.
شهرها و روستاها نیز به دلیل داشتن انواع جاذبه ها و محل پویایی فعالیتهای اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی، یکی از مهمترین مقصدهای گردشگران به شمار می آیند. گردشگری علاوه بر منافع خاص اقتصادی مانند ایجاد اشتغال و درآمد میتواند کمکی به مالیاتها و عوارض وصولی و حفاظت آثار تاریخی و توسعه تأسیسات زیربنایی باشد. لذا گردشگری باید به سمت توسعه پایدار (اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی، زیست محیطی) حرکت کند و در راستای توسعه ظرفیت ها و ارتقا قابلیت های موجود در زمینه های میراث فرهنگی (ملموس و غیر ملموس)، میراث طبیعی، دانشها و هنرهای سنتی، فناوری بومی و صنایع دستی گام بردارد. از طرفی، به استناد ابلاغ سیاستهای کلی برنامه ششم توسعه توسط مقام معظم رهبری، کشور ما باید به سمتی حرکت کند که اقتصاد بدون اتکا به نفت را تحقق بخشد. لذا صنعت گردشگری می تواند نقشی اساسی را در این تنوع بخشی اقتصادی ایفا نماید.
یکی از مسائل و مشکلات برنامهریزی در سطح مناطق، دید و افق کوتاه مدت برنامهریزیها و عدم وجود فرهنگ راهبردی است این مسأله سبب آن گردید است تا مستولین شهرستان بدون داشتن نقشه راه و یک برنامه بلندمدت، صرفا به انجام امور جاری مشغول بوده و غافل از تغییرات محیط درونی و بیرونی مجموعه خود باشند. حال آنکه طرح استراتژی توسعه شهری، بستری را فراهم میکند تا مردم و مسئولان شهری با یکدیگر به این توافق برسند که از شهرشان چه میخواهند و سپس نقش هر یک را در جهت رسیدن به این هدف مشخص مینماید. طرح استراتژی توسعه شهری، رویکردی راهبردی است که هم اکنون در بسیاری از کشورهای جهان و به خصوص کشورهای درحال توسعه با استقبال مواجه شده است. در حالی که طرحهای جامع و تفصیلی که سند توسعه شهر در کشور ما محسوب میشوند بیشتر نقش بازدارنده داشته و نقش هدایت کنندگی آنها بسیار کمرنگ است، اما طرحهای استراتژیک میتوانند شهرداریها و نهادهای مردمی را از حالت انفعال بیرون آورند و به آنها نقشی فعال و هدفمند در جهت توسعه شهر اعطا نمایند که شهرداریها کمک و نقش بسیار مهمی در این زمینه دارند.
شهرستان خوی به سبب برخورداری از منابع غنی جاذبه های طبیعی و فرهنگی با تمرکز بر گردشگری میتواند با راهبرد ها و برنامههای منظم و منسجم، وابستگی خود را به درآمدهای محلی و منابع محدود مالی و ناپایدار کاهش دهد. تدوین سند راهبردی گردشگری توسعه شهرستان خوی این امکان را به وجود می آورد تا مدیریت شهرستان با شناخت و تحلیل عوامل درونی و بیرونی متاثر بر توسعه شهرستان و نیز انتظارات و توقعات ذینفعان، دورنما و چشم اندازی برای شهرستان متصور شد تا از این طریق ضمن ایجاد هماهنگی در مجموعه مدیریت شهرستان، امکان همسو بودن مجموعه فعالیت های اجرایی را برای رفع نقاط ضعف و تهدید و تقویت فرصت ها و قوت های پیش روی شهرستان در جهت دستیابی به اهداف گردشگری فراهم نماید.
در مرداد سال ۹۸ از تدوین سند راهبردی گردشگری برای شهرستان خوی مطلبی را عرض کرده بودم که جهت توسعه و اقدام عملی و برنامه ریزی گردشگری نیاز به یک برنامه جامع و کامل برای شهرستان است و بایستی برای شهرهای گردشگری وجود داشته باشد که با تلاش و پیگیری مکرر این قرارداد مابین شهرداری خوی و پژهشگاه میراث فرهنگی کشور پژوهشکده میراث طبیعی و گردشگری در سال ۹۸ بسته شد که بدلیل مراحل اداری و بعدا بدلیل بیماری کرونا نیز به تاخیر افتاد که خوشبختانه بعد از مطالعات لازم هماکنون عملیات اجرائی و میدانی این سند مهم گردشگری آغاز گردید. سند توسعه گردشگری خوی، سند راهبردی است که با توجه به قابلیتها، محدودیت ها و تنگناهای توسعه شهر، اصلیترین جهتگیریها در زمینه جمعیت و نیروی انسانی، منابع طبیعی، زیربناها و فعالیتهای اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و هدفهای کمی، کیفی شهر را در چارچوب سند چشمانداز توسعه کشور، تعیین خواهد نمود.
برخی از اقدامات مهم سند راهبردی گردشگری:
مطالعه کلیه زیرساخت های گردشگری در شهر و روستاهای هدف خوی
مطالعه میراث تاریخی- فرهنگی و طبیعی، شناسایی و ثبت در فهرست آثار ملی
اولویت بندی مشکلات، تنگناها و کمبودهای صنعت گردشگری و جذب گردشگر
جاذبههای معماری و تاریخی، جاذبههای فرهنگی و ورزشی،
بناهای باستانی، قلعهها و خانههای قدیمی، اقامتگاهها
ارائه راهکارهای توسعه اقتصادی و درآمدزایی در بخش گردشگری خوی
ارائه راهبردهای توسعه مسیرهای جذب گردشگر در سطح شهر در قالب محور گردشگری
ارائه کلیات راهکارهای بهرهوری بهینه از فضای شهری با رویکرد حفاظت از محیط زیست و توسعه پایدار
برنامههای عملیاتی در جهت افزایش تعداد سفر و ماندگاری گردشگران در شهر خوی
راهکارهای جلب سرمایهگذاری داخلی و خارجی در راستای اقتصاد مقاومتی
و …
دکتر مجید مقدم
منتخب مردم در شورای اسلامی شهر خوی
رئیس کمیسیون پژوهش و مطالعات شورای اسلامی شهر خوی